Chmura internetowa – czym jest oraz jak wykorzystać ją w biznesie
Jeszcze kilkadziesiąt lat temu rozmawiając o chmurach i ich funkcjach pozostalibyśmy wyłącznie w tematach związanych z pogodą i zjawiskami meteorologicznymi. Dziś jednak, poruszając te zagadnienia, mówić będziemy o rynku, którego wartość szacowana jest obecnie na ok. 350 mld dolarów, a jego przewidywany wzrost to 20-30% rocznie.
Pomimo że coraz częściej usłyszeć można o możliwościach i zaletach przechowywania danych w chmurze, to sama wiedza o nich jest mocno ograniczona. Chmury najczęściej łączone są wyłącznie z możliwością zapisania plików czy zdjęć poza własnym komputerem, a przecież ich możliwości znacznie wybiegają ponad ‘wirtualną półkę’.
W tym artykule przedstawię mechanizm działania oraz rodzaje istniejących chmur, a także to, w jaki sposób pozwalają one rozwinąć biznes bez narażenia na gigantyczne koszty utrzymania.
Czym chmura jest i jak działa?
Obsługiwanie nawet małego biznesu w przestrzeni internetowej nierzadko wymaga osobnego pokoju, dedykowanego wyłącznie pod serwery konieczne do obsługi strony. Zarządzanie tego rodzaju bazą wymaga miejsca, a jej utrzymanie dużych zasobów pieniężnych, co stwarza wiele problemów. Co więcej, w ciągu roku ilość przechowywanych danych ma tendencję wzrostową. Firmy często zmagają się z przypływem klientów w konkretnych okresach, przez co muszą zapewnić infrastrukturę odpowiednią do ich obsługi. Problem rodzi się jednak później. Stojące bezczynnie serwery narażałyby właścicieli na niepotrzebne koszty i zużycie prądu szkodliwe dla całej planety.
W odpowiedzi na tę potrzebę powstał rynek dystrybutorów chmur.
Chmura to zwirtualizowana infrastruktura IT. Jest ona w pełni abstrakcyjną przestrzenią, której naziemne serwery zlokalizowane są najczęściej w różnych miejscach na świecie. Chcąc obsługiwać klientów, a także prowadzić biznes w Internecie, nie potrzebujesz wyposażać swojego lokalu w dodatkową serwerownię – wystarczy wynająć miejsce w chmurze. Dzięki temu rozwiązaniu nie musisz kupować zasobów na zapas – płacisz tylko za realnie wykorzystaną moc obliczeniową. W przypadku konieczności nagłego dostępu do dodatkowych petabajtów danych chmury stają się opcją skrojoną na miarę potrzeb. Dowolnie poszerzać możesz wynajmowaną przez siebie przestrzeń, a opłata za nią jest realizowana poprzez jedną z wielu możliwych opcji subskrypcji.
Chmura dostosowana do potrzeb
Zależnie od potrzeb i wymagań klienta lub przedsiębiorstwa, wyróżnić możemy chmury publiczne, prywatne oraz hybrydowe.
Chmury publiczne są przestrzeniami ogólnodostępnymi. Po wynajęciu usługi, każdy klient może korzystać z jej zasobów. Jest to najpopularniejsza z dostępnych na rynku możliwości. W tym przypadku sprzęt, oprogramowanie i pozostała infrastruktura zarządzane są przez dostawcę chmury – dostęp dla klienta odbywa się z poziomu przeglądarki internetowej lub udostępnionych narzędzi. Chmura publiczna oferuje dostosowane rozwiązania dla firm jak i użytkowników końcowych. Jedną z wielu dostępnych opcji jest „komputer w chmurze”, czyli stacje robocze działające w oparciu o system Windows lub Linux, dające możliwość pełnego dostosowania oprogramowania oraz używanych systemów pod konkretnego użytkowania. Chmura publiczna oferuje także rozwiązania dla graczy. Seria komputerowych symulatorów lotów – Microsoft Flight Simulator – obsługiwana jest poprzez chmurę oraz sztuczną inteligencję należącą do koncernu Microsoft. Dodatkowo przestrzeń chmury publicznej to także najczęściej wybierany sposób udostępniania użytkownikom takich aplikacji jak poczta elektroniczna, dysk internetowy czy programy biurowe obsługiwane online.
W przypadku chmur prywatnych mamy do czynienia z pełną dostępnością serwera dla jednego, konkretnego klienta, który udostępniać może przestrzeń w chmurze dowolnej liczbie osób. To on w pełni ponosi odpowiedzialność za zlokalizowane na serwerze dane, dbać musi o dostarczenie zasilania czy klimatyzacji. Spoczywa na nim również odpowiedzialność za zagwarantowanie odpowiednich zabezpieczeń.
Chmury hybrydowe są więc niczym innym, jak połączeniem obu opisanych powyżej opcji. Klient sam decyduje które dane umieszcza w chmurze publicznej, a które ze względu na charakter oraz wagę, przekaże na serwer prywatny. Chmura hybrydowa umożliwia zwiększenie elastyczności poprzez wykorzystanie zasobów prywatnych i publicznych z poziomu zorganizowanego, pojedynczego, środowiska operacyjnego. Na rynku dostępne są także opcje takie jak Azure Stack, będące odpowiedzią na potrzebę posiadania przestrzeni w chmurze prywatnej i publicznej jednocześnie. Jest to propozycja firmy Microsoft. Umożliwia zakup prywatnego serwera z zainstalowanym oprogramowaniem marki, który umieścić można w dowolnie wybranym przez siebie miejscu. Rozwiązanie to jest opcją chętnie wykorzystywaną przez duże firmy, pragnące maksymalnie ochronić swoje dane, przy jednoczesnym korzystaniu z usług chmur publicznych.
Nie tylko zewnętrzna pamięć
Usługi przetwarzania w chmurze, ze względu na różną charakterystykę oraz zastosowanie, podzielić można na trzy podstawowe modele – IaaS, PaaS i Saas. Uzupełniają się one wzajemnie, dostarczając odpowiedni serwer, stosowne oprogramowanie czy sieć.
IaaS, czyli Infrastructure as a Service polega na udostępnieniu klientowi określonej infrastruktury informatycznej oraz mocy obliczeniowej na serwerze pod dowolny cel. Dostawca dba w tym przypadku wyłącznie o zaopatrzenie klienta w niezbędne zasoby sprzętowe, co daje klientowi największą dowolność, a także pozwala zaoszczędzić pieniądze na budowaniu własnej serwerowni. Ma on także możliwość instalacji i konfigurowania własnego oprogramowania, nad którym ma pełną kontrolę. Firmy oferujące rozwiązania IaaS zapewniają ogromne zasoby pamięci, wirtualizację oraz serwery dedykowane. Ich zadaniem jest też posiadania oraz aktualizowanie sprzętu koniecznego do sprawnego działania całej infrastruktury. Model ten służy także jako miejsce przechowywania danych oraz hostingu, jednak nie jest równoznaczny z aplikacjami reprezentującymi dysk w chmurze. Zasadniczo przestrzeń internetowa typu Dropbox należy do chmury publicznej, jednak sama aplikacja jest wyłącznie interfejsem dla usług Amazon Web Services.
Kolejny typ usługi przechowywania w chmurze, czyli PaaS (Platform as a Service), jest opcją dedykowaną w szczególności dla programistów, dostarczając sprzęt oraz platformę systemową do tworzenia i testowania aplikacji online. Pozwala on bezpiecznie tworzyć i modyfikować aplikacje internetowe, dodatkowo pomagając uniknąć wydatków związanych z zakupem czy licencjonowaniem oprogramowania pośredniczącego, narzędzi deweloperskich, a także podstawowej infrastruktury aplikacji. W modelu PaaS, w przeciwieństwie do IaaS, zarządzanie infrastrukturą oraz pamięcią pozostaje w rękach dostawcy chmury, a klient uzyskuje platformę systemową do działań.
SaaS, czyli Software as a Service jest usługą najbardziej kompleksową. Dostawca poza potrzebną infrastrukturą, udostępnia także aplikacje gotowe do użytku, np. e-mail czy kalendarz, do których dostęp odbywa się za pomocą Internetu z każdego miejsca na świecie. W tym wypadku przykładem mogą być aplikacje udostępniane w ofercie Google Drive lub Microsoft Office 365, dedykowane do użytku klientom końcowym. Deweloperzy korzystający z modelu SaaS zyskują dostęp do systemów oraz aplikacji ułatwiających im pracę, przerzucając równocześnie odpowiedzialność za prawidłowe działanie usługi na dostawców chmury.
Model SaaS oferuje także rozwiązania dostosowane dla przedsiębiorców. Umożliwia dostęp do zaawansowanych technologiczne aplikacji ułatwiających prowadzenie firmy. Dostępne w tej opcji programy mogą być platformą do współpracy – np. Microsoft Dynamics 365, ale także zaawansowanymi aplikacjami biznesowymi do zarządzania klientami, dokumentacją firmową czy zasobami przedsiębiorstwa.
Mały dostawca czy gigant rynkowy?
Największymi graczami w branży obecnie jest Wielka Trójka – Microsoft, Amazon i Google. Według ostatnich raportów pokrywają oni ponad 60% rynku światowego. Poza podium, choć także wysoko, znajduje się chiński dostawca – Alibaba, którego wpływ szacuje się na 6%, a za nim plasuje się IBM z wynikiem 5%. Daje im to niezaprzeczalną dominację w branży, powoli zamykając drogi rozwoju dla mniejszych firm.
W zależności od potrzeb czy posiadanych zasobów każdy może znaleźć odpowiednią dla siebie opcje. Trzeba jednak zauważyć, że dzięki posiadanym możliwościom obecni na rynku giganci radzą sobie szczególnie dobrze, ciągle poszerzając swoje wpływy. Dysponują oni różnorodnymi aplikacjami, a także możliwością przechowywania peta bajtów w różnych miejscach na świecie, co daje o wiele większe bezpieczeństwo i to nie tylko wirtualne, ale także przed ewentualnymi wypadkami fizycznymi. W marcu tego roku, w Strasburgu, spłonęła serwerownia firmy OVH, a razem z nią dane wielu klientów, przez co zostali oni narażeni na spore straty oraz przestoje w działalności. Jedną z tych firm było Allegro, które pomimo, że w samej awarii nie straciło swoich serwerów, to zmuszone było na pewien czas wstrzymać działalnie. W sytuacji gdy dane nie są zlokalizowane wyłącznie w jednej serwerowni, są one bezpieczniejsze.
Korzyści chmur publicznych
Zakres korzyści wynikających z użytkowania chmur jest ogromny, a jak wynika z szybkiego wzrostu rynku, jest opcją coraz chętniej wykorzystywaną zarówno przez firmy, jak również instytucje bankowe oraz rządowe.
Wykupując miejsce na serwerach zewnętrznych oraz korzystając z aplikacji i oprogramowań dostępnych na rynku klient oszczędza pieniądze i czas. Nie musi kupować drogiego sprzętu ani przejmować się jego utrzymaniem. Płaci wyłącznie użytkowane miejsce na serwerach i wedle potrzeb może je powiększać lub zmniejszać, bez podpisywania kolejnych wiążących umów. Dostęp do danych ma również z każdego miejsca na świecie, a jedynym wymogiem jest dostęp do Internetu.
Jego dane są także w pełni bezpieczne, a ochrona ich jest priorytetem dla dostawców. Dodatkowo sam klient nie musi martwić się lokalnym prawem, chmura robi to za niego. Element ten jest szczególnie istotny dla największych firm w branży. Działając pod obserwacją organów międzynarodowych, funkcjonują one na zasadach bezpieczeństwa oraz certyfikatach wystawianych przez instytucje państwowe czy np. Unię Europejską. Daje to większy spokój oraz świadomość co dokładnie dzieje się z przesyłanymi na zewnętrzne serwery informacjami.
Korzystanie z chmury jest także opcją o wiele bardziej ekologiczną, niż posiadanie własnej, małej serwerowni. Spowodowane jest to lepszym zarządzaniem istniejącym miejscem, lepszą efektywnością dzięki skali przedsięwzięcia, a także dążeniem do wyłącznie Zielonych Centrów Danych, napędzanych odnawialnymi źródłami energii. Przejście na przetwarzanie danych w chmurze pozwala więc zaoszczędzić i sobie i planecie niepotrzebnych nadwyżek zużywanego prądu.
Przemyślane podejście do chmury
Rozwijające się technologie dają coraz więcej możliwości oraz udogodnień, które wykorzystywane mogą być w codziennym, jak i zawodowym życiu. Coraz więcej firm decyduje się na zastąpienie prywatnych, energochłonnych serwerowni, rozwiązaniami dostępnymi online, jednak ten wariant ma też swoich sceptyków. „Znikające chmury” czy bezpieczeństwo danych jest motywem, który często hamuje niezdecydowane osoby przed przeniesieniem swojego biznesu w przestrzeń Internetu. Warto jednak przemyśleć wszystkie za i przeciw dobierając dla siebie i swojej firmy jak najkorzystniejsze z dostępnych rozwiązań.
Aby pomóc Wam w tej decyzji, w następnym poście skupię się właśnie na bezpieczeństwie przetwarzania danych w chmurze i jak radzą sobie z tym zagadnieniem obecne na rynku firmy. Przybliżę również regulacje prawne obowiązujące w branży i ich wpływ na klientów końcowych. Znajomość rynku pozwoli wybrać opcję najlepiej skrojoną pod Wasze potrzeby, a co najważniejsze pozwoli wybrać ją w pełni świadomie.
